Η συμφωνία με το δύσκολο όνομα που θα μπορούσε να αφορά -κυριολεκτικά- τα πάντα: TTIP, μέρος πρώτο
Το 2014, η καπνοβιομηχανία Philip Morris μήνυσε την Ουρουγουάη, μια χώρα 3,4 εκατομμυρίων ανθρώπων επειδή έκανε πιο αυστηρή την αντικαπνιστική της νομοθεσία, προστατεύοντας τη δημόσια υγεία, όπως αναφέρει η κυβέρνηση της χώρας στο 550 σελίδων κείμενο υπεράσπισής της. Η μήνυση στηρίχτηκε σε μια διμερή συμφωνία. Η υπόθεση χαρακτηρίστηκε «Δαβίδ εναντίον Γολιάθ» από το υπουργείο δημόσιας Υγείας της Ουρουγουάης, και σήμερα βρίσκεται στα δικαστήρια. Οι επικριτές της συμφωνίας TTIP προειδοποιούν ότι αν αυτή εφαρμοστεί, τέτοιες υποθέσεις μπορεί να μην είναι πια σπάνιες.
της Μάχης Μαργαρίτη
Τους συναντούμε το πρωί του Σαββάτου στο Σύνταγμα. Εκεί οργανώνουν τη διαμαρτυρία τους. 53 φορείς συμμετέχουν. Δεν είναι μόνοι τους. Την ίδια μέρα, σε όλο τον κόσμο, εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι διαδηλώνουν ενάντια στη Διατλαντική Εταιρική Σχέση Εμπορίου και Επενδύσεων. Ή αλλιώς, TTIP.
Η μεγαλύτερη συγκέντρωση γίνεται στο Βερολίνο. 250.000 άνθρωποι βγαίνουν στον δρόμο, λένε οι οργανωτές, 150.000, λένε οι αρχές. Το μέγεθος της αντίστασης αιφνιδιάζει την κυβέρνηση Μέρκελ, γράφουν ο βρετανικός Guardian και το πρακτορείο Reuters.
Πίσω στο Σύνταγμα, η πρωτοβουλία STOP TTIP CETA συζητά, διαβάζει ανακοινώσεις, και ενημερώνει τον κόσμο που περπατά την εμπορική Ερμού. Πολλοί σταματούν, ρωτούν τον διπλανό τους «τι είναι αυτή η συμφωνία;», και παίρνουν το ενημερωτικό υλικό που υπάρχει στο σημείο. Λίγες μέρες μετά, συναντούμε στο κέντρο της πόλης τον Κώστα Φωτεινάκη, συντονιστή της πρωτοβουλίας, και τον Ορέστη Κολοκούρη, μέλος του δικτύου Ριζοσπαστικής Οικολογίας. Για να συζητήσουμε πιο ήσυχα, να ρωτήσουμε, και να μάθουμε περισσότερα πράγματα για αυτή τη συμφωνία.
-Θέλω να σας ρωτήσω, καταρχάς, αν υπάρχουν επίσημα στοιχεία από τις συνομιλίες για την TTIP. Υπάρχουν έγγραφα, υπάρχει πρόσβαση στις διαπραγματεύσεις;
Κώστας Φωτεινάκης: Κάποια στοιχεία δίνονται, κάποια διαρρέουν, αλλά όχι όλα. Και γι΄αυτόν το λόγο, η Wikileaks που ψάχνει να βρει έγγραφα, έχει δηλώσει ότι όποιος πάει σημαντικά στοιχεία που δε γνωρίζει, θα έχει αμοιβή των 100.000 ευρώ.
-Ποιος είναι ο βασικός στόχος της συμφωνίας αυτής;
Κ.Φ. Πιστεύω ότι ο βασικός στόχος των συμφωνιών είναι ό, τι εμπόδιο υπάρχει, ό, τι δημιουργεί προβλήματα στην κερδοφορία των πολυεθνικών, να μην υφίσταται πλέον, οτιδήποτε προστατεύει το περιβάλλον, προστατεύει τους εργαζόμενους, που μπορεί να θεωρηθεί ότι θίγει την κερδοφορία, να μην υπάρχουν αυτά τα εμπόδια. Συγκεκριμένα, ο πρόεδρος του γερμανικού συνδικάτου μεταλλοβιομηχανίας είπε ότι αν εφαρμοστούν οι εργατικοί νόμοι που ισχύουν στις ΗΠΑ για την Ευρώπη, στην πραγματικότητα θα υπάρχει μόνο ένας τέτοιος νόμος: η απαγόρευση της παιδικής εργασίας. Δε θα υπάρχουν εργασιακά δικαιώματα.
Ορέστης Κολοκούρης: Ουσιαστικά αυτό είναι. Η οικονομική διακυβέρνηση θα τεθεί πάνω από οποιαδήποτε πολιτική εξουσία.
-Υπάρχει μια μελέτη του Κέντρου Έρευνας για την οικονομική πολιτική –για λογαριασμό της Κομισιόν- που λέει ότι η συμφωνία θα φέρει 119 δισεκατομμύρια ευρώ τον χρόνο στην Ε.Ε και 95 στις ΗΠΑ. Ότι οι καταναλωτές θα ωφεληθούν από την κατάργηση δασμών σε προϊόντα όπως τα αυτοκίνητα ή τα τζινς. Εσείς τι λέτε για αυτό;
Κ.Φ. Οι πληροφορίες που έχουμε είναι από τον Τζον Χίλαρι, ένα ερευνητή που έχει γράψει και το βιβλίο για την TTIP, αποτελεί για εμάς σημαντικό σύμβουλο, από το ίδρυμα War On Want, που λέει ότι δε θα υπάρξει κανένα όφελος. Και προφανώς, τα ερευνητικά κέντρα πρέπει να αποδείξουν ότι θα προκύψουν νέες θέσεις εργασίας, ότι θα προκύψει όφελος για τις κοινωνίες.
Ο.Κ. Υπάρχουν κάποιες μελέτες που αναφέρουν κάποια οικονομικά στοιχεία. Οι ίδιες αποκρύπτουν άλλα στοιχεία. Όπως, η απώλεια περίπου ενός εκατομμυρίου θέσεων εργασίας στην Ευρώπη.
-Αυτό γιατί θα συμβεί;
Ο.Κ. Γιατί θα ενισχυθούν οι πολυεθνικές και θα κλείσουν οι μικροεπιχειρήσεις, τόσο απλά. Θα κλείσουν οι μικροί παραγωγοί, στην Ελλάδα για παράδειγμα υπάρχει μια πρωτογενής παραγωγή, αυτή θα συγκεντρωθεί σε κέντρα που έχουν τεράστιες εκτάσεις, που έχουν τον σπόρο από μεταλλαγμένα και θα τον αγοράζουν κάθε φορά γιατί δε θα μπορούν να τον αναπαράγουν, θα είναι πλήρως εξαρτημένοι, και ο ισχυρότερος θα επιβιώνει.
Η Κομισιόν υπολογίζει ότι μέχρι το 2027, η TTIP θα μπορούσε να μεγαλώσει το μέγεθος της ευρωπαϊκής οικονομίας κατά 94 δισεκατομμύρια λίρες, γράφει ο Guardian. Αντίθετα, οικονομική μελέτη από τον Jeronim Capaldo, του Global Development and Environment Insitute στο πανεπιστήμιο Tufts υποστηρίζει ότι το οικονομετρικό μοντέλο της Κομισιόν είναι παιδαριώδες, και ότι στην πραγματικότητα η TTIP θα πλήξει τους ευρωπαίους. Ο Καπάλντο προβλέπει ότι θα χαθούν 600.000 δουλειές στην ΕΕ ως αποτέλεσμα, πτώση στις ευρωπαϊκές εξαγωγές και μείωση του ατομικού εισοδήματος των ευρωπαίων πολιτών.
-Όταν λέμε μεγαλύτερη εναρμόνιση των κανονισμών που υπάρχουν μεταξύ ΕΕ και ΗΠΑ, τι εννοούμε; Σήμερα για παράδειγμα, έχουν διαφορετικούς κανόνες για να τεστάρουν την ασφάλεια αυτοκινήτων και φαρμάκων. Με αυτή τη συμφωνία τι πιθανολογείτε ότι θα συμβεί;
Επικοινωνούμε με την οργάνωση Greenpeace, που συμμετέχει στην καμπάνια κατά της TTIP. Η Έλενα Δανάλη, υπεύθυνη της εκστρατείας της Greenpeace για τη βιώσιμη γεωργία, μας λέει, αν περάσει η TTIP θα σημάνει το τέλος της δημοκρατίας στην Ευρώπη. Η TTIP δίνει υπερεξουσίες στις μεγαλύτερες πολυεθνικές επιχειρήσεις του πλανήτη, όχι απλά να επηρεάζουν, αλλά να διαμορφώνουν τη νομοθεσία με πρωταρχικό γνώμονα τη μεγιστοποίηση του κέρδους τους. Ό,τι θεωρούμε σημαντικό στην καθημερινή μας ζωή, την οικονομική δραστηριότητα, τα κεκτημένα κοινωνικά και ατομικά μας δικαιώματα θα καθορίζεται από την TTIP. Η ασφάλεια της τροφής μας, το περιβάλλον, η υγεία μας, τα εργασιακά δικαιώματα, η ιδιωτικότητά μας όλα θα (απο)ρυθμίζονται από την TTIP. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα: αν μία κυβέρνηση ψηφίσει νομοθεσία που απαγορεύει την καλλιέργεια μεταλλαγμένων στην επικράτειά της, τότε η επιχείρηση αγροτεχνολογίας μπορεί να ασκήσει αγωγή δισεκατομμυρίων ενάντια στην κυβέρνηση αυτή σε ειδικό διαιτητικό δικαστήριο (ISDS) που προβλέπεται μέσα από την TTIP. Αντίστοιχες αγωγές θα μπορούσαν να ασκήσουν οι επιχειρήσεις κάθε φορά, πχ που μία χώρα ψηφίζει νομοθεσία για τη μείωση των ρύπων, την καταπολέμηση του καπνίσματος, τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας κ.α. Ήδη περισσότεροι από 3,2 εκατομμύρια Ευρωπαίοι πολίτες ζητούν να σταματήσει η TTIP.Κ.Φ. Έχουμε στον τομέα των τροφίμων σημαντικές αλλαγές. Στην Στην Ευρώπη, τα μεταλλαγμένα απαγορεύονται. Και η παραγωγή τους, και η διάθεσή τους, τουλάχιστον χωρίς ετικέτα. Αυτό δεν ισχύει με τις ΗΠΑ. -Θα μπορούν εύκολα να φτάσουν, εννοείτε, μεταλλαγμένα στην ευρωπαϊκή αγορά;
Κ.Φ. Βεβαίως, γιατί θεωρείται εμπόδιο στη διακίνηση των εμπορευμάτων της άλλης συμβαλλόμενης πλευράς, των ΗΠΑ, δηλαδή. Ένα άλλο θέμα πολύ σημαντικό είναι η πάχυνση των βοοειδών. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση απαγορεύεται η πάχυνση των βοοειδών με ορμόνες. Στην Αμερική επιτρέπεται.
-Οι λεγόμενες αυξητικές ορμόνες;
Κ.Φ. Ναι, επίσης, έχει να κάνει με τη συντήρηση των πουλερικών.
-Οπότε, μέχρι τώρα το μεγαλύτερο ποσοστό του αμερικανικού κρέατος δε μπορούσε να φτάσει στην ευρωπαϊκή αγορά.
Κ.Φ. Όχι, δε μπορούσε.
-Ενώ τώρα;
Κ.Φ. Θα μπορεί, αν εφαρμοστεί. Επίσης, έχει να κάνει με το εμπόριο των πουλερικών. Εκεί επεξεργάζονται τα πουλερικά, για να τα διαθέσουν, με ένα είδος χλώριου. Αυτό στην Ευρωπαϊκή Ένωση απαγορεύεται.
…και μερικά ακόμη στοιχεία
Στη βιομηχανία τροφίμου, οι αμερικανικοί κανονισμοί είναι πολύ λιγότερο αυστηροί, γράφει η βρετανική εφημερίδα Independent. Το 70% των επεξεργασμένων τροφίμων στα ράφια των σούπερ μάρκετς στις ΗΠΑ περιέχουν σήμερα γενετικά μεταλλαγμένα συστατικά. Αντίθετα, η Ε.Ε. σχεδόν απαγορεύει τα γενετικά μεταλλαγμένα τρόφιμα. Οι ΗΠΑ έχουν λιγότερους περιορισμούς στη χρήση εντομοκτόνων. Στην Ευρώπη, μια εταιρία πρέπει να αποδείξει ότι μια ουσία είναι ασφαλής προτού χρησιμοποιηθεί. Στις ΗΠΑ, ισχύει το αντίθετο. Οποιαδήποτε ουσία μπορεί να χρησιμοποιηθεί μέχρι να αποδειχθεί μη ασφαλής. Για παράδειγμα, η Ε.Ε. αυτή τη στιγμή απαγορεύει 1.200 ουσίες στα καλλυντικά. Οι ΗΠΑ, μόλις 12.
Τη συμφωνία TTIP υποστηρίζει η βρετανική κυβέρνηση, το ίδιο και η γερμανική. Το μέγεθος της κινητοποίησης του Σαββάτου στο Βερολίνο, όμως, εναντίον της συμφωνίας, γράφει το πρακτορείο Reuters, υπογραμμίζει στην κυβέρνηση Μέρκελ «την πρόκληση που αντιμετωπίζει προκειμένου να γυρίσει το ρεύμα υπέρ της συμφωνίας». Δεν είναι τυχαίο ότι την ημέρα των εκδηλώσεων σε όλο τον κόσμο κατά της TTIP, πολλές γερμανικές εφημερίδες δημοσίευαν ολοσέλιδη επιστολή του γερμανού υπουργού Οικονομίας Γκάμπριελ, με την οποία μιλούσε για «ευκαιρία να θέσουμε νέους και καλούς κανόνες για το αναπτυσσόμενο παγκόσμιο εμπόριο».
Άποψη που αμφισβητούν ευθέως οι πολέμιοι της συμφωνίας. Όπως, ο Τζον Χίλαρι, εκτελεστικός διευθυντής της καμπάνιας War on Want και επίτιμος καθηγητής του πανεπιστημίου του Νότιγχαμ, ο οποίος την έχει χαρακτηρίσει «επίθεση στις ευρωπαϊκές και αμερικανικές κοινωνίες από υπερεθνικούς οργανισμούς».
Αύριο, συζητούμε με τα μέλη της πρωτοβουλίας STOP TTIP για τον «μηχανισμό επίλυσης διαφορών μεταξύ επενδυτών και κράτους», που προκαλεί τις μεγαλύτερες αντιδράσεις. Ακόμη, η άποψη των Γιατρών Χωρίς Σύνορα για τις πιθανές συνέπειες σε υγεία και φάρμακα, τι έγινε στην ψηφοφορία της 8ης Ιουλίου στο ευρωκοινοβούλιο, και, η συνέχεια, οι κινητοποιήσεις, οι υπογραφές και το αίτημα της πρωτοβουλίας στους έλληνες βουλευτές και ευρωβουλευτές.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου