της Ελένης Πορτάλιου
Πριν την αναφορά στα συμβάντα της καταστροφικής πυρκαγιάς, που άφησε πίσω της 95 νεκρούς και πολλούς τραυματίες, και στις εξαγγελίες του πρωθυπουργού - τις 20 παρεμβάσεις για την προστασία και τον έλεγχο του δομημένου περιβάλλοντος και τη νέα Εθνική Υπηρεσία Διαχείρισης Έκτακτων Αναγκών - θεωρώ σκόπιμο να θέσω τρία σημεία τα οποία αφορούν τόσο στις υπερκείμενες συνθήκες της κλιματικής αλλαγής , όσο και στις διαχρονικές παθογένειες της πολιτικής για το περιβάλλον και τον πολεοδομικό σχεδιασμό στη χώρα μας.
1. Η ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ ΕΧΕΙ ΑΜΕΣΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΠΥΡΚΑΓΙΕΣ ΚΑΙ ΤΙΣ ΠΛΗΜΜΥΡΕΣ
Το 1992 στη Διεθνή Διάσκεψη του Ρίο η κλιματική αλλαγή αποτυπώθηκε ως προς τα αίτια, τις καταστροφικές της συνέπειες και τις αναγκαίες παγκόσμιες πολιτικές ανάσχεσης της απειλητικής για τη φύση και την ανθρώπινη ζωή υπερθέρμανσης του πλανήτη. Στη Διεθνή Διάσκεψη για την κλιματική αλλαγή στο Παρίσι το 2015 οι ΗΠΑ υπέγραψαν την κοινή απόφαση λήψης μέτρων για τη συγκράτηση της αύξησης της θερμοκρασίας κάτω από 2 βαθμούς, αλλά ο νέος πρόεδρος Τραμπ, εκπρόσωπος του πετρελαϊκού λόμπι, απέσυρε μετά την εκλογή του την υπογραφή της χώρας του. Η Κίνα δεν προσήλθε στη διάσκεψη αν και έχει τεράστια συμμετοχή στην υπερθέρμανση του πλανήτη.
Τα αποτελέσματα της κλιματικής αλλαγής είναι ήδη ορατά και έχουν δραματικές επιπτώσεις: δεκάδες εκατομμύρια πρόσφυγες λόγω ξηρασίας και πλημμυρών από τις πιο φτωχές χώρες, τεράστιες καταστροφές δασών από την Καλιφόρνια μέχρι την Πορτογαλία, την Ελλάδα και την Κροατία, ακραία πλημμυρικά φαινόμενα, ασυνήθιστα υψηλές θερμοκρασίες το 2018 σε Γαλλία, Βρετανία, Σκανδιναβικές χώρες, Ιταλία, Ιαπωνία. Τα ανθρώπινα θύματα συνεχώς πολλαπλασιάζονται ενώ ζώα και πουλιά εξοντώνονται μαζικά από τις πυρκαγιές. Σύμφωνα με τη διεθνή ερευνήτρια και πανεπιστημιακό Νατάσσα Ρωμανού « λόγω της κλιματικής αλλαγής τα τελευταία χρόνια στην Ευρώπη έχουν τετραπλασιαστεί οι πλημμύρες και έχουν διπλασιαστεί οι καύσωνες, οι ξηρασίες, οι πυρκαγιές και οι καταιγίδες ενώ στην Αττική, την περισσότερο πυρόπληκτη περιφέρεια της χώρας, έχει καεί το 40% του δασικού πλούτου της. Η θερμοκρασία στην Ευρώπη αυξήθηκε κατά 1,3 βαθμούς σε σχέση με 50 χρόνια πριν ενώ τα πιο θερμά χρόνια ήταν από το 2011 και μετά».
Οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι η γη μπορεί να οδηγηθεί σε μια κατάσταση θερμοκηπίου η οποία μπορεί να μην είναι αναστρέψιμη. Σήμερα οι θερμοκρασίες έχουν αυξηθεί κατά 1 βαθμό περίπου από την προβιομηχανική εποχή και αυξάνονται κατά 0.17 ανά δεκαετία. Από την προσέγγιση αυτή προκύπτει ότι το όριο των 2 βαθμών της διάσκεψης του Παρισιού δεν είναι ασφαλές , πολύ περισσότερο που οι πολιτικές διεθνώς είναι αναντίστοιχες με το πρόβλημα.
Οι πολιτικές αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής πρέπει να έχουν παγκόσμια ανταπόκριση - για παράδειγμα η ανάσχεση της υπερχειλίζουσας αστικοποίησης του πλανήτη και η απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα. Οι λύσεις αυτές βρίσκονται, όμως, σε πλήρη αντίφαση με τα συμφέροντα των επιχειρήσεων κολοσσών και της χρηματοπιστωτικής κερδοσκοπίας. Η διεθνής διάσταση και η απουσία επαρκών παγκόσμιων συμφωνιών δεν απαλλάσσει τα εθνικά κράτη. Τόσο οι πολιτικές όσο και οι ευθύνες έχουν και εθνικό όνομα . Η Ελλάδα κωφεύει στα επίδικα γενικά και ειδικά μέτρα. Από την εποχή των μνημονίων, όχι μόνο δεν υπάρχουν πολιτικές πρόληψης από τις πυρκαγιές και αναδάσωσης/ανάπλασης των δασών όπως και αντιμετώπισης των πλημμυρικών φαινομένων, αλλά προστίθενται συνεχώς νέοι «αναπτυξιακοί» νόμοι και «επενδύσεις» που επιβαρύνουν ιλιγγιωδώς τις ήδη επικίνδυνες συνθήκες εκδήλωσης ακραίων φαινομένων.
2. ΑΥΘΑΙΡΕΤΗ ΔΟΜΗΣΗ ΚΑΙ ΝΟΜΙΜΕΣ ΕΜΠΡΗΣΤΙΚΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ
